Türkiye, 11 Mart’ta ilk Corona virüsü vakası görülmesi ve 18 Mart’ta ilk can kaybının yaşanmasının ardından salgınla mücadele kapsamında günlük hayat akışında pek çok değişikliğe gitmişti. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Tarabya’da Huber Köşkü’nde telekonferansla düzenlediği kabine toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada, 1 Haziran itibariyle pek çok kısıtlamayı kaldıracaklarını duyurdu.
29-31 Mayıs'ta 15 ilde sokağa çıkma yasağı uygulanacak
Öte yandan 29 Mayıs saat 24.00 ile 31 Mayıs saat 24.00 arasında Büyükşehir statüsündeki Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun, Van ve Zonguldak olmak üzere 15 ilde sokağa çıkma yasağı uygulanacak. İçişleri Bakanlığı, 24 Mart’tan itibaren saat 21.00’e kadar açık kalmalarına izin verilen marketlere ise Cuma günü, yani hafta sonu yasağı öncesinde saat 24.00’e kadar açık kalma izni verildiğini açıkladı.
Erdoğan, “Şehirlerarası seyahat sınırlaması 1 Haziran itibariyle tamamen kaldırılmıştır” açıklaması yaptı. Böylece 3 Haziran saat 24.00’e kadar giriş-çıkış yasağı kapsamındaki 15 kent, 1 Haziran itibariyle seyahat yasağı kapsamında olmayacak. Ankara, Balıkesir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun, Van ve Zonguldak için seyahat kısıtlaması 31 Mayıs saat 24.00’de sona erecek.
Erdoğan, “Gelişmeleri takip ederek, olumsuz bir durum görmemiz halinde bazı illerimiz için bu kısıtlamayı yeniden getirebiliriz” uyarısında da bulundu. Vaka sayılarında artış gözlemlendiği durumda bazı iller için yeniden giriş-çıkış yasağı söz konusu olacak.
Hangi yaş gruplarına hangi yasaklar uygulanacak?
Erdoğan, “Sokağa çıkma kısıtlamalarından bazılarını bir müddet daha sürdürmekte fayda görüyoruz. 65 yaş ve üstünün sokağa çıkma sınırlaması ve Pazar günleri 14.00-20.00 saatleri arasında istisna kapsamında olma uygulaması devam edecek. 20 yaş altıyla ilgili sokağa çıkma uygulamasını da 18 yaşa indiriyoruz. 0-18 yaş grubunun tamamı Çarşamba ve Cuma günleri, 14.00-20.00 saatleri arasında sokağa çıkma sınırlamasına tabi olmayacak. İkili sistem yok” açıklaması yaptı.
Türkiye’de 22 Mart’tan itibaren 65 yaş ve üzerindekiler ile kronik hastalığı olanlara sokağa çıkma yasağı getirilmişti. Erdoğan’ın son açıklamasına göre 65 yaş ve üzerindekiler için sokağa çıkma yasağı devam edecek. Ancak bu yaş grubuna Pazar günleri sokağa çıkma izni verilecek.
Ülke genelinde 4 Nisan’dan itibaren 0-20 yaş grubu için de sokağa çıkma yasağı uygulanmaya başlanmıştı. Şimdiyse 18-20 yaş grubu yasak kapsamından çıkarılırken, 0-18 yaş grubundakiler için sokağa çıkma yasağı devam edecek. 0-15 yaş için Çarşamba ve 15-20 yaş için Cuma günleri uygulanan sokağa çıkma izni ise şimdi 0-18 yaş grubu için uygulanacak. 0-18 yaş grubundakiler, 14.00 ile 20.00 saatleri arasında dışarı çıkabilecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Kreşler ve gündüz bakımevleri de açılacak” açıklaması ise 0-18 yaş grubunda sokağa çıkma yasağı kapsamında olan ancak kreşe veya gündüz bakımevine gidecek çocuklara izin verileceği izlenimi oluşturdu.
Yaklaşık 30 milyon sokağa çıkma yasaklarına tabi tutuluyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2019 yılı verilerine göre Türkiye nüfusu 83 milyon 154 bin 997.
Türkiye’de 2019 yılı sonu itibariyle 65 yaş ve üzerinde 7 milyon 550 bin 727, 18 yaş altında ve hukuki olarak “çocuk” kabul edilense 22 milyon 876 bin 798 kişi yaşıyor.
20 yaş ve altındakilerin tabi tutulduğu sokağa çıkma yasağı kapsamında “özel gereksinimi olan çocuklar” için istisna getirilmiş, otizm ve Down sendromu gibi rahatsızlıkları nedeniyle uzun süre kapalı ortamda kalamayan 20 yaş ve altındakilere park ve bahçelerde dolaşma hakkı tanınmıştı. Bu çocuklara tanınan park ve bahçe izni, yeni dönemde de devam edecek.
Sokağa çıkma kısıtlamasına tabi olan çocuklar ve gençler veli/ vasileri nezaretinde şehiriçi veya şehirlerarası yolculuk yapabilecek.
Kafe, restoran, çay bahçesi, pastaneler açılacak, alkollü eğlence mekanları kapalı kalmaya devam edecek
Erdoğan, “Önümüzdeki Pazartesi yani 1 Haziran itibarıyla restoran, kafe, pastane, kıraathane, çay bahçeleri, dernek lokali, yüzme havuzu, kaplıca türü işletmeler belirlenen kurallar dahilinde saat 22.00’ye kadar hizmet vermeye başlayacak. Eğlence mekanları ile nargile satışı bunun dışındadır. Sadece kendi müşterilerine hizmet verecek turizm tesisleri bünyesindeki işletmeler de saat sınırlamasına tabi değildir. Yol güzergahlarındaki dinlenme tesisleri de 1 Haziran’da hizmet vermeye devam edecek” dedi.
İçişleri Bakanlığı’nın genelgesiyle 16 Mart’ta saat 10.00 itibariyle faaliyetleri durdurulmuş olan bar, pavyon, diskotek, gece kulüpleri gibi eğlence mekanları kapalı kalmaya devam edecek. Bu, Türkiye genelinde alkollü içki servisi yapılan restoranlar dışında alkollü mekanların 1 Haziran’da açılmayacağı anlamına geliyor.
Tiyatrolar, sinemalar, düğün salonları kapalı mı kalıyor?
İçişleri Bakanlığı, yayınladığı ikinci genelgeyle 16 Mart saat 24.00'dan itibaren tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan ve düğün salonu, birahane, taverna, kıraathane, kafeterya, internet salonu, çalgılı/müzikli lokanta ve kafeler, gazino, kır bahçesi, nargile salonu, nargile kafe, her türlü oyun salonları, her türlü kapalı çocuk alanları (AVM’ler ve lokanta içindekiler dahil), çay bahçeleri, dernek lokalleri, lunaparklar, yüzme havuzları, hamamlar, saunalar, kaplıcalar, masaj salonları, spa ve spor merkezlerinin faaliyetlerini durdurma kararı almıştı.
İçişleri Bakanlığı, bu karardan sonra ülke genelinde 149 bin 382 iş yerinde geçici süreyle faaliyetlere ara verilmiş olduğunu açıklamıştı.
Şimdiyse Erdoğan’ın açıklamasıyla birlikte bu işyerlerinden bazıları yeniden kapılarını açabilecek. Erdoğan, “Açık havada oturma yeri olan yerlerdeki konserler yine saat 24.00 ile sınırlı olmak üzere başlayabilecek” ifadesini de kullandı. Bu açıklama, kapalı konser mekanları, tiyatrolar, sinemaların kapalı kalacağı şeklinde yorumlanıyor.
Öte yandan kafe ve restoranlar 1 Haziran’dan itibaren kapılarını açarken nişan ve düğün salonları için benzer bir karar alındığı görülmüyor.
Erdoğan, İçişleri Bakanlığı’nın genelgesiyle 17 Mart’tan itibaren faaliyetleri durdurulan spor tesisleriyle ilgili olarak, “Bireysel sporlarla ilgili sınırlamalar kaldırılmıştır. Spor tesisleri ile içlerindeki tesisler gece 24.00'e kadar hizmet verebilecektir” dedi. Bu karar, spor merkezlerinin açılabileceği anlamına geliyor.
Müzeler, milli parklar, plajlar 1 Haziran’dan itibaren açılıyor
Erdoğan ayrıca, “Plajlar, milli parklar ve bahçeler belirlenen kurallar dahilinde 1 Haziran'dan itibaren faaliyete geçebilecek. Müze ve ören yerleri, hayvan satış yerleri de 1 Haziran'da açılıyor. Deniz turizmi, balıkçılığı ve taşımacılığı ile ilgili sınırlamalar da belirlenen kurallar dahilinde kaldırılmıştır. Sürücü kursları ve benzeri kurslar 1 Haziran'dan itibaren hizmet verebilecek. Kütüphaneler, millet kıraathaneleri, gençlik merkezleri, gençlik kampları 1 Haziran'dan itibaren belirlenen şartlar dahilinde faaliyetlerini sürdürebilecek” dedi.
Çalışma hayatı devam edecek, kamuda esnek çalışma sonlanacak
Erdoğan, “Esnek çalışma halindeki kamu görevlileri 1 Haziran'da normal mesailerine başlayacak” açıklamasını da yaptı. Özel sektörde zaten çalışma hayatı salgın sürecinde faaliyetlerine ara verilmiş işletmeler haricinde kesintisiz devam ederken, kamuda da tüm personel artık iş yerlerinde işbaşı yapacak. Erdoğan, kronik rahatsızlığı olan personelle ilgili ise kendi kurumlarınca karar verileceğini söyledi.
Erdoğan maske, mesafe ve temizlik uyarılarını yineledi
1 Haziran itibariyle Türkiye’nin önemli ölçüde normale döneceğini açıklayan Erdoğan, “Yeni normal düzende maske, mesafe ve temizlik hususlarını aman ihmal etmeyelim. Muhakkak maskeyle dolaşalım, muhakkak sosyal mesafeye dikkat edelim, muhakkak temizliğe dikkat edelim” uyarılarını tekrarladı.
Erdoğan ayrıca “Sokağa çıkma yasağı kısıtlamaları kapsamında 65 yaş üstündeki nüfusumuz ve 20 yaş altındakilerimiz evlerinde kaldı. Bu dönemde Vefa Sosyal Destek Grupları toplam 6 milyon 240 binin üzerindeki talebe cevap verdi. 126 farklı devletten 75 bin vatandaşımızı 365 uçak, 34 karayolu ve 10 deniz yolu seferleriyle ülkemize getirdik. Nerede olursa olsun hiçbir vatandaşımızı sahipsiz bırakmadık. Ülkemizden ürün talep eden 135 ülkeden 100’üne cevap vermeyi başardık. Ülkemiz içerisinde ise 65 yaş üstündeki büyüklerimiz ile 20 yaş altındaki gençlerimiz ve çocuklarımıza getirdiğimiz kısıtlamayla hasta sayısında azalma sağlanmıştır. Salgını kontrol altında tutuyoruz. Milli Savunma Bakanlığı fabrikaları ilaç üretimine başladı, solunum cihazı da üretiyoruz. 3.626 solunum cihazından 1.000 adeti de ihraç ettik” bilgilerini aktardı.