Ardından heyetler arası bir toplantı düzenlendi. Görüşmede çok sayıda başlık ele alınırken, ilişkilerin gerilmesine neden olan F-35 krizi ve Biden'ın sözde soykırım iddialarının ön plana çıktığı belirtildi. ABD Başkanı Joe Biden toplantıya ilişkin yaptığı ilk açıklamada "Erdoğan ile çok iyi bir görüşme yaptık" ifadelerini kullandı. Başkan Erdoğan kritik toplantıların ardından basın toplantısında son dakika açıklamalarında bulunuyor... İşte detaylar....
BAŞKAN ERDOĞAN'IN AÇIKLAMASINDA ÖNE ÇIKAN BAŞLIKLAR
Köklü değişimlerin yaşandığı bir dönemden geçiyoruz. Bölgesel aktörlerin ağırlığı günden güne artıyor.
Son bir buçuk yıldır insanlığın gündemini belirleyen koronavirüs salgını bu süreci daha da hızlandırmıştır. Son 100 yılın en büyük sağlık krizi olarak nitelendirilen salgın, küresel sistemdeki yapısal sorunları bir kez daha gözler önüne serdi.
Teröristler arasında ayrım yapılmamalı. Terör meselesinde örgütler arasında ayrım yapan görüş kendisini koruyor. Böyle bir durum teröre cesaret verecektir.
Küresel istikrarın muhafazasında NATO'nun hem belirleyiciliği hem de üstlenmesi gereken sorumluluklar artmıştır.
Akdeniz'den Karadeniz'e, Avrupa'dan Asya'ya, NATO'nun sağladığı güvenlik şemsiyesine ihtiyaç duyulan her yerde ittifak aktif rol üstlenmelidir.
Sınır ötesi operasyonlarımız sayesinde, 8 bin 200 kilometrekareden fazla alanı terörden arındırdık.
Biden ile samimi bir görüşme oldu. Verimli bir işbirliğinin başlaması noktasında iradenin olduğunu görüyoruz.
Gerek zirve hitabımızda gerek ikili görüşmelerimizde, PYD/PKK'ya verilen desteğin artık sonlandırılması gerektiğini açıkça dile getirdik.
Temennimiz, tüm müttefiklerimizin sığ siyasi hesapları artık bir yana bırakıp, Türkiye ile tam bir dayanışma sergilemesidir."
Terör meselesinde örgütler arasında ayrım yapan, iyi terörist-kötü terörist sınıflamasına giden çarpık anlayış, mevcudiyetini ne yazık ki koruyor.
Gerek zirve hitabımızda gerek ikili görüşmelerimizde, PYD/PKK'ya verilen desteğin artık sonlandırılması gerektiğini açıkça dile getirdik.
Temennimiz, tüm müttefiklerimizin sığ siyasi hesapları artık bir yana bırakıp, Türkiye ile tam bir dayanışma sergilemesidir.
Kaynak ülkelere teslim ettiğimiz teröristlerin hiçbir tahkikata uğramadan serbestçe dolaşabilmesi, hatta kimi ülkelerde terör eylemi yapabilmesi büyük bir zafiyettir.
(Yunanistan ile) Görüşmelerimizi gerekirse özel hattan yapmak suretiyle, 'Araya birilerini sokmamızın anlamı yok' kararına vardık."
"Macron İslam'a karşı olmam söz konusu değildir dedi"
S-400 ve F35'ler konusunda düşüncemiz aynı, Biden'a ilettik.
Ayrıntılar geliyor...
BAŞKAN ERDOĞAN'IN AÇIKLAMALARI
"Kıymetli basın mensupları, saygıdeğer misafirler, hanımefendiler, beyefendiler sizleri en kalbi duygularımla, saygıyla selamlıyorum.
NATO zirvesi vesilesiyle sizlerle beraber olmaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Yaptığınız görüşmelerin ülkelerimiz başta olmak üzere tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını diliyorum.
"BÖLGESEL AKTÖRLERİN ETKİSİ ARTIYOR"
Küresel ekonomik ve güvenlik mimarisinde köklü değişimlerin yaşandığı dönemden geçiyoruz. Bölgesel aktörlerin etkisi ve ağırlığı günden güne artıyor. Son 1,5 yıldır koronavirüs salgını bu değişimi hızlandırmıştır.
Ekonomiden, ticarete, toplumsal hareketlerden, kamu güvenliğine kadar salgının artçı sarsıntılarına şahit oluyoruz. Salgınla beraber İslam karşıtlığı ve ırkçı akımların dünyanın çeşitli yerlerinde yaygınlaştığını görüyoruz.
Sorun çözme mekanizmaları işlerliklerini kaybediyor. Salgınla beraber ekonomileri kötüleşen az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere yönelik yardımların şarta bağlanması adalete, hakkaniyete bağlı olan inancı aşındırıyor.
Dünyanın içinde bulunduğu manzara bize NATO'nun da üzerine inşa edildiği ittifak, dayanışma ruhunun önemini göstermiştir.
"İTTİFAK GÜÇLENDİRİLMELİ"
NATO'nun hem belirleyiciliği ve sorumlulukları artmıştır. Üye devletler kurucu ilkelere sahip çıkmalı, ittifakı güçlendirmelidir. NATO'nun sağladığı güvenlik şemsiyesinde ittifak her yerde aktif rol üstlenmelidir. Dönem sorumluluktan kaçma değil elini taşın altına koyma dönemidir.
Zirve vesilesi ile özellikle ABD Başkanı Joe Biden'la az evvel bir araya geldik. İttifakın önümüzdeki 10 yıl haritasını teşkil edecek 2030'a ilişkin önemli kararlar alındığı zirvemizi tamamladık.
NATO'nun güvenliğine yönelik tehdit, meydan okumalar hakkında görüş alışverişinde bulunduk. NATO'yu askeri bakımdan muhkem hale getirirken siyasi bakımdan tahkim edilecek kararlar aldık. Stratejik konseptin günümüz şartlarla güncelleme sürecini başlatan kararlar aldık."
"İYİ TERÖRİST KÖTÜ TERÖRİST..."
Terörle mücadele başta olmak üzere Türkiye'nin öncelik, hassasiyet ve haklı beklentilerini müttefiklerimizin dikkatine sunduk. Ancak burada üzülerek bir hususun altını çizmek istiyorum. Terör meselesinde örgütler arasında ayrım yapan, iyi terörist, kötü terörist sınıflamasına giden çarpık düşünce ne yazık ki kendini koruyor. Bunun terör örgütlerine cesaret vereceği açıktır. DEAŞ tehdidinin yeni isimler altında varlığını sürdürmesi, terörle mücadele rehavet ve çifte standardın yeri olmadığını göstermiştir.
Türkiye DEAŞ'a karşı mücadele etmiş, Suriye'den sökülüp atılmasını sağlamış tek NATO müttefiğidir. İdlib'de tesis ettiğimiz güven atmosferi ile yeni bir insani trajedinin ve büyük göç dalgasının önüne geçtik. Son günlerde İdlib'e yönelik rejim ve PKK/YPG saldırılarının yoğunlaşması bu bölgeyi tekrar kaosa sürüklemeyi amaçlamaktadır. Geçen Cumartesi YPG/PKK terör örgütü Şifa hastanesini hedef alıp insanları katletmiştir. Bu örgütün kanlı yüzünü göstermeye kafidir.
"PYD/PKK'YA VERİLEN DESTEĞİN SONLANDIRILMASI GEREKTİĞİNİ DİLE GETİRDİK"
Zirve hitabımız ve ikili görüşmelerimizde PYD/PKK'ya verilen desteğin sonlandırılması gerektiğini açıkça dile getirdik. Suriye'nin bir terörist yetiştirme kampına dönüşmesinin önüne geçmeye çalıştık. 9 bine kadar yabancı terörist savaşçı yakalayıp, ülkelerine geri gönderdik. 100 bini aşkın terör şüphelisine ülkemize giriş yasağı koyduk. Yakalayıp kaynak ülkelere teslim ettiğimiz teröristlerin ellerini kollarını sallayarak serbestçe dolaşabilmesi, hatta kimi ülkelerde terör eylemi yapabilmesi büyük zaafiyettir.
Türkiye yabancı terörist savaşçıların engellenmesine yönelik çabalarında tek başına bırakılmıştır. Ülkemiz Suriye mahreçli düzensiz göç yükünü yalnız başına omuzlamak durumunda kalmıştır. Türkiye'ye verilen taahhütlerin çoğu yerine getirilmemiştir."
"MÜTTEFİKLERİMİZ SIĞ HESAPLARI BİR YANA BIRAKMALI"
Meşru hükümetin daveti üzerine sağladığımız hem Libya'nın uzun süre iç savaşa sürüklenmesi engelledi hem siyasi sürecin önünü açtı. Dağlık Karabağ'da 30 yıllık gecikme ile olsa adalet tecelli etti, bölgede umutlar yeniden yeşerdi. Yeni bir dönemin kapıları aralandı. Ülkemizin sınırları dışında yürüttüğü müttefiklerimizin güvenliğine katkı sunan operasyonlara ittifak tarafından güçlü destek verilmesi tercihten öte zorunluluktur.
Müttefiklerimiz sığ hesapları bir yana bırakıp Türkiye ile tam dayanışma sergilemelidir. ABD Başkanı Joe Biden'la az evvel bir araya geldik. Gündemimizde yer alan konularla ilgili kapsamlı görüş alışverişinde bulunduk. Görüş ayrılığı yaşadığımız meseleleri, ortak çıkarları yapıcı bir yaklaşımla ele aldık.
Yapacağımız ortak çalışmaları sayın Biden ve ekibiyle görüştük. Türkiye DEAŞ'la mücadeleye destek vermenin yanında NATO'nun sınırının, müşterek çıkarların savunucusu olmuştur. Salgın sonrası ortaya çıkacak yeni fırsatları dikkate alarak aramızdaki ekonomik potansiyeli değerlendirdik.
İki müttefike ve stratejik ortağa yakışır şekilde doğrudan diyalog kanallarını etkin kullanma hususunda mutabık kaldık. İkili işbirliği, bölgesel istişare mekanizmalarının yeniden canlandırılması gerektiğinin altını çizdik. Neticede son derece yararlı ve samimi bir görüşme oldu.
"ÇÖZÜLEMEYECEK HİÇBİR MESELE YOK"
Sayın Biden'la önümüzdeki dönemde bu hedefler doğrultusunda işbirliğimizi arttıracağız. Türkiye-ABD ilişkilerinde çözülemeyecek hiçbir mesele olmadığını tam tersine zengin bir görünüm sergilediğini düşünüyorum. Türkiye ile ABD'nin bundan sonra da aynı hassasiyetle çalışmalarını yürüteceğine inanıyorum.
Zirve marjında bir diğer görüşmeyi Birleşik Krallık Başbakanı sayın Boris Johnson'la yaptık. Dost, müttefik ve stratejik ortak olarak ikili işbirliğini sürdürme irademizi karşılıklı olarak vurguladık.
Video konferansla sıklıkla konuştuğum Şansölye Merkel ile yüz yüze görüştüm. Sayın Micotakis'le görüşmemizde yeniden canlandırdığımız diyalog mekanizmalarının sürdürülmesini kararlaştırdık. Pozitif gündemi destekleyecek adımların atılması hususunda fikir birliğine vardık. Hatta görüşmelerimizi ikili yapalım, daha da ilerisi görüşmelerimizi özel hattan yapmak suretiyle araya birilerini sokmanın anlamı yok kararına vardık.
İspanya, Hollanda, Fransa Başbakanı ile biraraya geldik. Litvan ve Leton mevkidaşlarımla görüşmelerim oldu. 24 Haziran'daki zirve öncesinde Türkiye-AB ilişkileri konusunda görüş alışverişinde bulundum. Dün ayrıca Macaristan Başbakanı ile verimli ikili bir görüşme yaptık."
HEYETLER ARASI GÖRÜŞME YAPILDI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan ABD Başkanı Joe Biden ile NATO zirvesi için gittiği Brüksel'de bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşme sonrasında bir de heyetler arası görüşme yapıldı.
40 DAKİKA SÜRDÜ
Erdoğan ve Biden'ın, NATO Zirvesi kapsamında NATO Karargahı'nda başkanlık ettikleri heyetler arası görüşme 40 dakika sürdü.
Görüşmede Erdoğan'a, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan eşlik etti.
BIDEN'DAN İLK YORUM
ABD Başkanı Joe Biden, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Brüksel'de yaptığı ikili görüşmeye ilişkin, "Çok iyi bir toplantıydı." değerlendirmesinde bulundu.
Brüksel'deki NATO Liderler Zirvesi kapsamında, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile baş başa ve heyetler arası görüşmeler gerçekleştiren ABD Başkanı Biden, heyetler arası görüşmenin ardından gazetecilere kısa bir açıklama yaptı.
Görüşmeyi takip eden Beyaz Saray'a akredite muhabirlerin bildirimine göre, Biden, görüşmede neler konuşulduğuna ilişkin, "Çok iyi bir toplantıydı." yorumunda bulundu.
İŞTE GÖRÜŞMEDEN GELEN İLK KARE
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden'ın baş başa görüşmesi sona erdi.
Erdoğan ile Biden, NATO Zirvesi kapsamında, NATO Karargahı'nda bir araya geldi. İki liderin saat 19.00'da başlayan görüşme basına kapalı olarak yapıldı.
BAŞKAN ERDOĞAN GÖRÜŞMEYE YÖNELİK NE DEMİŞTİ?
Başkan Erdoğan, "İttifakın önümüzdeki 10 yıllık yol haritasını belirleyecek NATO 2030 sürecine ilişkin kararların alınacağı önemli bir zirveye iştirak edeceğiz. Müttefiklerimizle birlikte ittifaka verdiğimiz önemin altını bir kez daha çizeceğiz." ifadelerini kullanmıştı.
Başkan Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile yapacakları görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamalarında "Temenni ederim ki bu görüşmelerimizi aynı hassasiyet içerisinde yaparak 24 Nisan'ı unutturacak adımları da atmış oluruz." demişti.
Jens Stoltenberg, "Bugün ittifakımızda yeni bir sayfa açtık. Güvenliğimiz için kilit önemde konulara değindik ve geniş kapsamlı kararlar aldık." dedi.
"TÜRKİYE'NİN ÖNERİSİ VAR"
Stoltenberg, "NATO ve müttefikleri Afganistan'da Kabil Havaalanı'nı korumaya devam edecek, bunu tartıştık. Türkiye'nin önerisi var. Tam olarak somut bir şekilde bu nasıl yapılacak bunu tartıştık" dedi.
"TÜRKİYE İÇİN..."
Türkiye için güvenlik tedbirlerine katkılarımızı artırdık. Bunun tam olarak uygulanmasına bağlılığımız sürmektedir.
"TÜRKİYE KİLİT ROL OYNUYOR"
NATO ittifakı olarak nasıl sürekli bir uluslararası havalimanın işletilmesi için görüşüyoruz. Türkiye tabii ki kilit rol oynuyor. Burada tam nasıl yapacağız karar vermedik. Bu NATO için çok önemli. Türkiye için güvenlik tedbirlerine katkımız arttı..
MASADA GÜNDEME GELECEK BAŞLIKLAR
Erdoğan-Biden görüşmesinde ayrıca;
F-35 krizi
S-400 konusu
Doğu Akdeniz
Suriye meselesi
ABD'nin YPG-PKK terör örgütlerine verdiği destek
Libya gibi konuların da değerlendirilmesi bekleniyor.