İnsanların “savaşan baba” şeklinde isimlendirdiği Bouregaa, koronavirüs enfeksiyonunun komplikasyonlarından etkilenerek Çarşamba günü hastaneye kaldırılmıştı.
Genellikle üst düzey Cezayirlilerin naaşları başkentin doğu banliyösündeki Alia Mezarlığına defnedilirken Bouregaa’nın isteği üzerine ikamet ettiği yere yakın olan “Sidi Yahya Mezarlığı” nda defnedildi. Bouregaa bu isteğiyle rejime bir mesaj vermek istiyordu. Bu istek, 2019 yılının Mayıs ayında vefat etmiş olan ordu komutanı Korgeneral Ahmed Kaid Salih aleyhine yaptığı açıklamalardan dolayı yargılandığı davanın son günlerine kadar ısrar eden bir aktivistin mesajıydı.
“Kovid 19” salgını korkusuna rağmen mezarlığa akın eden kalabalık, Cezayirlilerin ilkelerine bağlı kalan, özgürlüğünü savunan ve demokratik bir sistemin kurulması için mücadele eden bir adama olan bağlılığının ölçüsünü gösteriyordu.
87 yaşında vefat eden Lakhdar, yakınlarından hiç ayrıcalık istememiş sade yaşamı seçen bir şahsiyetti. Halk içinde basit hayat biçimi kadar gücün cazibesinden uzak durmaya hevesliydi. Rejimin Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika’nın yeniden seçilme iradesine karşı halk hareketi patlak verdiğinde, göstericilerin Lakhdar’ı sokaklarda görmeleri doğaldı ve hareket sırasındaki tutumu ve açıklamaları onun tam 6 ay hapis cezasına çarptırılmasına neden oldu.
Bouregaa, başkente yaklaşık 100 km. uzaklıktaki Medea eyaletine bağlı Ammariya kasabasında doğdu. Kurtuluş Devrimi için özel bir organizasyon dahilinde ülkenin merkez bölgelerini içeren “Dördüncü Tarihi Devlet Konseyi”nin önde gelen bir üyesiydi. Kurtuluş savaşı sırasında, Fransız sömürge ordusuna karşı dağlarda ve köylerde şiddetli çatışmalara girdi bu da devrim tarihindeki araştırmacıların onu kırsal ve dağlardaki savaşçılar için “orijinal” bir model olarak görmesine neden oldu. O, yaşamı boyunca bu özelliğini sürdürdü.
Devrimden bir yıl sonra Bouregaa, bağımsızlıktan sonra ülkeye giren Albay Houari Boumediene önderliğindeki “Sınır Ordusu” ile büyük devrimci Hüseyin Ait liderliğindeki yeni cumhurbaşkanı Ahmed Bin Bella’nın yönetimine karşı çıkan bir grup devrimci arasında mücadeleyi oluşturan “1963 Yaz Krizi” ne karıştı. Bu çatışma, yoldaşlar arasında silahlı bir çatışmaya dönüştü.
Lakhdar, son olaylarda da muhalefetin yanında oldu ve medyada çoğunlukla sıcak olaylarla ilgili yaptoğı açıklamalar nedeniyle tutuklandı. Ailesi, onun Cumhurbaşkan Houari Boumediene’nin yönetimi sırasında hapishanede işkence gördüğünü söyledi. Ancak Bouregaa rejim konusunda aynı tutumu sürdürdü ve Boumediene’nin ölümünden sonra gelen yöneticilere karşı da tutumu değişmedi.
Bouregaa, 2014 yılında anılarını “Devrimin Suikastına Şahitliğim” adı altında yayınladı. Kitap, kurtuluş savaşı ve sonrasında bağımsızlığın sembolleri arasına nasıl girdiği ve demokratik, sosyal ve egemen bir devlet inşa etme projesinin mücahitleri nasıl etkilediğine dair ilginç ayrıntılar içeriyor. Ona göre bu, İslami ilkeler çerçevesinde, Fransa’ya karşı savaşı ateşleyen grubun belirlediği “1 Kasım (1954) manifestosunda” yer alan bir hedeftir.
Sokak, Buteflika’ya karşı beşinci dönem adaylığını reddederek 22 Şubat 2019’da ayaklandığında, gösterilere katıldı; ileri yaşı, aylarca birçok bölgede protestolara katılmasını engellemedi. Hareket, cumhurbaşkanlığı seçimleri düzenleyerek eski genelkurmay başkanının dayattığı “anayasal yol” u şiddetle reddediyordu. Bouregaa, Korgeneral Kaid Salih’ı hedef alarak ordu yönetimini kızdıran bir açıklama yaptı ve ulusal ordunun milis gücüne dönüştürüldüğü eleştirisini yaptı. Bu eleştiri sonrasında devlet medyası kendisi hakkında karalama kampanyası başlattı ve ardından tutuklandı. Bu karalama kampanyalarında Bouregaa’nın sömürgecilerle işbirliği yaptığı iddia edildi.
“Hareket bir fikirdir. Fikir ölmez”
Olay sadece bununla da kalmadı. Savunma Bakanlığının talimatı üzerine savcılık Bouregaa’yı ordunun moralini zayıflatmakla suçladı. Savunma ekibinin başındaki tanınmış avukat Abdulgani Badi, Bouregaa’ya Kaid Salih hakkındaki suçlamalarını geri çekmesi karşılığında serbest bırakılacağını söylendiğini açıkladı. Ancak Bourgeaa bunu reddetti ve “Vallahi tüm eylemciler hapisten çıkarılana kadar hücremden çıkmayacağım” dedi. Lakhdar, avukatına söylediği “Hareket bir fikirdir ve fikir ölmez” sözüyle de ünlendi.
2020’nin başlarında hapsedilen Şeyh hastalanınca rejim onu serbest bırakmak zorunda kaldı. Ancak takip cezası devam etti. Avukatları duruşma tarihinin belirlenmesini bekliyordu ama koronavirüse yakalandı ve vefat etti.
Şarkul Avsat