Rusya ve Ermenistan'ın Tovuz planı nasıl bozuldu ?

Rusya ve Ermenistanın Tovuz planı nasıl bozuldu?

Azerbaycan-Ermenistan sınırında yerleşen Tovuz bölgesinde son günler yaşanan çatışmalarda,Türkiyenin ve özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğanın Azerbaycana verdiği destek açıklamaları adeta bu olaylarda dengeyi değiştiren önemli bir faktör oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Tüm imkanlarımızala Azerbaycanın yanındayız" açıklaması, Türkiyenin tüm gücüyle bu çatışmaya dahil olacağına işaret etti. Erdoğan diğer açıklamasında ise "Bu saldırı Ermenistanın çapını aşan saldırıdır" diyerek Ermenistanın en güçlü himayecisi durumundaki Rusyaya işaret etti ve "eğer siz Ermenistandan tarafsanız biz de tüm gücümüzle Azerbaycandan tarafız" mesajını verdi. Türkiyenin verdiği bu mesaj Rusya ve Ermenistan tarafından nasıl değerlendirildi ? Bu yazıda buna işaret etmeye çalışacağız.

Ermenistanın,12 temmuzda Tovuz bölgesine yaptığı saldırı, her zamanki rutin saldırı değil, bilhassa planlı şekilde yapılan ve Tovuz bölgesinde bazı stratejik bölgeleri ele geçirme amaçlı bir saldırıydı. Genellikle Ermenistan tarafı ateşkesi bozup saldırı yaptığı zaman işgal altında tuttuğu Karabağ bölgesinden bir saldırı yapar. Ama bu sefer durum farklıydı.

Ermeniler enerji, demiryolu ve kara hattını ele geçirmeyi hedefledi 

Karabağ bölgesinden çok uzakta olan ve önemli enerji hatlarının geçtiği Tovuz bölgesine saldırmakta esas hedef stratejik öneme sahip yükseklikleri ele geçirmek ve bölgeden geçen enerji, demiryolu ve kara yolu hatlarını ateş altına almaktı. Bu bölgeleri ele geçirmeleri halinde Azerbaycan'a dönük ciddi bir  baskı mekanizması hayata geçirilecekti.

Ermenistan Rusya'nın desteği ve onayı ile saldırdı

Ermenistanın yaptığı bu saldırı hiç şüphesiz Rusyanın onayı ve desteği ile gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Erdoğanın da dediği gibi "bu saldırı Ermenistanın çapını aşan bir saldırıdır." Şimdi akıllara bir soru işareti geliyor. Rusya neden bu saldırıya onay ve hatta destek verdi? Rusyanın planı neydi? 

Rusya ve Ermenistanın planı bu saldırıyla bölgede bazı strateji konuma sahip bölgeleri işgal etmek ve Türkiye ile Azerbacayan arasında baskı oluşturmaktı. Bölgeden Türkiyenin enerji hatlarının geçtiğini de dikkate alırsak bu saldırının yalnız Azerbaycan'a karşı yapılan bir saldırı olduğunu düşünmek yanlış olur. Rusya bu saldırıyla Türkiyenin bölgeden geçen enerji hatlarını ateş altına almak, Türkiye'ye daha fazla baskı kurmak istiyor. Eğer Rusya ve Ermenistanın niyeti sadece Azerbaycana saldırmak olsaydı, Karabağ bölgesi dışında bir alan tercihi olmayacaktı.

Türkiye'ye mesaj vermek istediler

Tovuz tercihi Türkiyeye karşı yapılan bir saldırı ve verilen mesajdı.
Türkiye ise Rusya ve Ermenistanın bu hamlesine karşı sembolik bir destek açıklamasıyla yetinmeyip Azerbaycan'a karşı olan bu saldırıya biz de dahil oluruz ve tüm gücümüzle Azerbaycanın yanında durmaya hazırız mesajı vererek mesajı aldığını karşı tarafa net bir biçimde iletti. Türkiye, çatışmaya bizzati dahil olacağına dair iradesini ortaya koydu. Rusya ve Ermenistan planı Türkiyenin sadece diplomatik yollarla baskı yapacağı yönündeydi. Ama Erdoğan, Türkiyenin resmen askeri olarak çatışmaya dahil olacağı mesajını verdi.

Rus ve Ermeni medyasında büyük yankı oluşturdu

Rusya ve Ermenistan medyasında Erdoğanın açıklamaları çok geniş yankı buldu. En fazla vurgu yapılan nokta ise "ecdadlarımızın Kafkasyada yaptığı neyse biz de onu yapmaktan geri durmayacağız" açıklamasıydı ki Rus ve Ermenistan medyasında bu açıklama üzerinden çok analizler yapıldı. Rusyanın önemli stratejistleri Türkiyenin niyetinin ciddi olduğunu ve Tovuz olaylarını fırsata çevirip Kafkasya'da gücünü ortaya koyacağını yazdı.

Türkiye için fırsat doğdu

Rusya'da faaliyet gösteren araştırma merkezleri tarafından yayınlanan raporlarda; Ermenistan ve Rusya, Türkiye'ye açılan enerji hatlarının geçtiği bölgeyi hedef almakla çok büyük yanlış yaptı. Bu hata Türkiye'nin bölgeye davet edilmesini doğurabilir" şeklinde görüş belirtti. Rusya medyasının analizine göre,Tovuz bölgesine saldırılar davam ederse Türkiye enerji hatlarının tehlikede olduğunu gerekçe göstererek çatışmaya dahil olabilir ve böylelikle Güney Kafkasya'da Rusyanın nüfuzuna karşı bir Türk nüfusu oluşturabilir. Rusyalı analistler Türkiyenin şu anda Azerbaycan'da askeri üslerinin olmadığını, askeri olarak bölgede bulunmadığına dikkat çekerek bu saldırların devam etmesi durumunda Azerbayca'nın Türkiye'yi resmen bölgeye çağırma ihtimalini dile getirdiler.

Libya ve Suriye'yi örnek gösterdiler

Rus analistlerin dikkat çektiği diğer bir nokta ise Türkiye'nin Libya ve Suriye'de izlediği başarılı politikalar sayesinde dengeleri nasıl değiştiğini ve bölgede kendi planlarını nasıl hayata geçirdiği vurgusu oldu. Özellikle Libya konusunda Türkiyenin Rusya'ya rağmen çok başarılı olduğunu ve bu motivasyonla Karabağ konusuna da müdahil olup Güney Kafkasya'da, Rusya'ya karşı güç kazanmak istediğine dikkat çekiyorlar. Erdoğan'ın "ecdadlarımızın yaptığı neyse onu yaparız" açıklamasını bir zamanlar Kafkasya İslam Ordusu'nun Azerbaycan'a desteğine işaret edip Erdoğanın da böyle bir niyeti olduğunu öne sürdüler. Rusyalı analistlere göre Tovuz saldırıları devam ederse Azerbaycan bu saldırılara karşı mutlaka Türkiyeyi yardıma çağıracak.

Türkiye Suriye ve Libya örneğini Karabağ'da tekrar edecek

Türkiye ilk önce Azerbaycan ordusuna destek verecek. Ondan sonra gönüllü olarak Karabağ'da savaşmak isteyenleri eğitip Ermeniler'e karşı güçlü bir yapı kuracak.

Türkiye bu planı Suriye'de PKK terrör örgütüne karşı başarılı bir şekilde yürüttü. Kuvayi Milliye dediği gönüllülerden oluşan bir ordu oluşturdu. Şimdi Türkiye, Libyada Haftere karşı, Suriyede PKK terrör örgütüne karşı başarı ile uyguladığı bu stratejiyi
Karabağ'da Rusya destekli Ermenistan'a karşı da kullanabilir görüşü ağırlık kazandı. 

Tüm bunların olmaması için Tovuz saldırılarının durması ve yeniden ateşkes sürecine geri dönülmesi gerektiğinde ısrarcı oldular.

Kısacası gelinen noktada şunu belirtmek lazım ki Türkiye'nin ve özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğanın ortaya koyduğu net tavır sayesinde Rusya ve Ermenistan Tovuz saldırısını durdurmak zorunda kaldı. Böylelikle Rusyanın "Tovuz planı" fiyaskoyla neticelendi. Aslında saldırıları durdurmakta amaç Türkiyenin bölgeye davet edilmesinin önünü kesmekti.

Rusya  anladıki Türkiye hiç düşünmeden bu çatışmaya dahil olacak ve bu da Rusyanın arka bahçesi saydığı Güney Kafkasyada nüfuzunun kırılması anlamı taşıyacak. Rusya Karabağ'da da ateşkesin devam etmesini ve statükonun korunmasını istiyor. Rusya tarafının artık anladığı bir şey var. Libya ve Suriyede bize karşı hamleler yapan Türkiye şimdi aynısını Karabağda yapmak istiyor ve bu hamleler yapılırsa Türkiye Karabağ'ın bir kısmını geri almasına ve Güney Kafkasyada Ruslar'ın tarihi hegemonyasını kırmasına neden ola bilir. Bu yüzden şimdilik Rusya Türkiyeyi bölgeden uzak tutmak ve Ruslara göre bölgeye mudahele bahenesi vermemek için ateşkes olması ve çatışmaların durması gerekir. Rusya'da bunu yaptı ve oyun bozuldu.