Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta soykırıma maruz kalan Srebrenitsa'daki anıt merkezde savaşın kapanmayan yaralarının unutulmaması için çalışan Srebrenitsa Anıt Merkezi Müdürü Emir Suljagic, savaşın sorumlularından ve Hollanda'nın Lahey kentindeki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinde (ICTY) "soykırım" başlığı altında Srebrenitsa'da yaşananlardan dolayı suçlu bulunan Mladic için 8 Haziran'da verilecek nihai kararı değerlendirdi.

Mladic'in 2017'de görülen davada ömür boyu hapis cezasına çarptırıldığını anımsatan Suljagic, "Memnuniyet duygusu görecelidir. Mladic'in zulümlerini yaşayan kurbanlar o gün hayal kırıklığına uğrayabilir. Bazıları da hak ettiğini buldu diyebilir." dedi.

Asıl sorulması gereken sorunun "Mladic hüküm giydikten sonra onun eserlerini ve mirasını yaşatmaya devam eden siyasi sınıfla ne yapacağız?" olduğunu belirten Suljagic, "Mladic, kanlı izlerini sadece Srebrenitsa'da bırakmadı. Bütün Bosna Hersek'te o izler mevcut. Unutmayın ki Mladic, Saraybosna kuşatmasına şahsen dahil olmuştur." diye konuştu.

Suljagic, savaş zamanındaki tüm zulümlerin Mladic komutasındaki Sırp askerler tarafından yapıldığını anımsatarak "Ülke olarak 8 Haziran'ı bekliyoruz ancak hiçbir zaman Mladic'in rehineleri olmayacağız. Artık kendi tarihimizi kendimiz yazıyoruz." ifadelerini kullandı.

Srebrenitsa'daki Sırplar tarafından provokasyonların devam ettiğini söyleyen Suljagic, "Mladic'in doğum gününün kutlandığı dövize baka baka işe gelmek zorunda kaldım. Kimin yaptığını çok iyi biliyoruz ama Bosna Hersek Savcılığı bunun bir suç olmadığına hükmetti. Mladic'in öven bir döviz asıldığında bunun bir cezası olmalı." değerlendirmesinde bulundu.

"Toplu mezar ve kurbanlara ait en ufak detayı topluyoruz"

Suljagic, Srebrenitsa Anıtı Merkezinin ülkedeki tüm savaş yıllarını içerisinde barındıran bir kurum olduğunu ifade ederek "Srebrenitsa, Saraybosna, Tuzla, Bihaç ve Krajina'da yaşananları aslında birtakım davaların neticesinden öğrendik. Bu bağlamda, savaş suçlularının yakalanması oldukça önemli." dedi.

Son 10 yılda savaş suçlularının yakalanma sürecinin yavaş ilerlediğine işaret eden Suljagic, "Katiller aramızda özgürce, korkmadan dolaşmaya devam ediyor. Mahkeme kaydına girmeyen bir belge onun yaşanmışlığı olmadığı anlamına gelmez. Biz bunun için varız. Yüzlerce sözlü tarih üzerinde çalışıyoruz. Toplu mezar ve kurbanlara ait en ufak detayı topluyoruz." diye konuştu.

Suljagic, soykırımı inkar edenlere ilişkin de bir rapor hazırladıklarını belirterek Srebrenitsa'da 11-15 Temmuz 1995'te resmi rakamlarla 8 bin 372 kişinin öldürülmesiyle burada bir halkın yok edilmeye çalışıldığını herkese anlatmaya devam ettiklerinin altını çizdi.

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığının (TİKA) desteğiyle anıt merkezinin çatısının onarma çalışmalarının devam ettiğini aktaran Suljagic, yine TİKA aracılığıyla anıt merkezinde sürekli sergilenecek bir sergi üzerinde çalıştıklarını da sözlerine ekledi.

Ratko Mladic 2017'de ömür boyu hapse mahkum edildi

1996 yılında verilen yakalama kararından 16 yıl sonra 26 Mayıs 2011'de Sırbistan'da ele geçirilen Mladic'in davası, Mayıs 2012'de başlamıştı.

"Soykırım" başlığı altında Srebrenitsa'da 1995'te yaşananlardan dolayı suçlu bulunan Mladic'in emrindeki Sırp güçlerinin hedefinin, Srebrenitsa'nın Bosnalı Müslümanlardan temizlenmesi olduğuna hükmedilirken bu hedefin, savaş suçlusu Sırp komutan Radovan Karadzic ile Mladic'in ortak planı olduğu ifade edilmişti.

1992-1995'te Bosna'daki savaşta Sırpların liderliğini yapan ve Srebrenitsa soykırımı, Saraybosna kuşatması ve çeşitli savaş suçlarından sorumlu tutulan "Bosna Kasabı" lakaplı Mladic, ICTY'de yaklaşık 6 yıl süren dava neticesinde "soykırım", "insanlığa karşı suç" ve "savaş kurallarını ihlal etmek" suçlarından ömür boyu hapse mahkum edilmişti.

Mladic ayrıca 1992-1995 yıllarında Sırp güçleri tarafından kuşatma altında tutulan başkent Saraybosna'da sivillere yönelik saldırılar ve 1995'te BM gözlemcilerinin esir alınması olayından da suçlu bulunmuştu.

Hakkındaki karara Temmuz 2017'de itiraz eden Mladic, "adil yargılanmadığını" ve "hakimlerin, hakkında hüküm verirken maddi ve hukuki hata yaptığını" öne sürerek beraat ya da yeniden yargılanma talep etmişti.

Mladic'in itirazına ilişkin temyiz duruşmaları 25 ve 26 Ağustos 2020'de görülürken sağlık sorunları gerekçesiyle yaptığı erteleme talebi reddedilen 78 yaşındaki Mladic, duruşmaya bizzat katılarak savunmasını yapmıştı.