Koronavirüse karşı alınacak önlemler hakkında kamuoyunda kulaktan dolma bilgiler yayılıyor. Özellikle sosyal medya ve mesaj gruplarında maske kullanımından dezenfektanlara, tuzlu suyla gargaradan turşu tüketimine kadar birçok yanlış bilgi var. Sıcak havanın virüsü öldürdüğü de yalan çıktı, yalnız bulaşma olasılığını azaltıyor.

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Üniversitesi (AÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alpay Azap, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hakkında doğru bilinen yanlışlara ilişkin açıklamalarda bulundu. Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve Antarktika hariç tüm kıtalara ve 120’den fazla ülkeye yayılan Kovid-19’la mücadelede doğru bilginin önemine işaret eden Azap, öncelikle tedbirli olunması ve önerilen hijyen kurallarına uyulması gerektiğini vurguladı. İşte Kovid-19’a dair doğru bilenen yanlışlar:

▶YANLIŞ: Her Kovid-19 enfekte olgu, ağır ve ölümcül seyretmektedir.

▶DOĞRU: Hastalığın seyrinde yüzde 10-15 oranında ağır solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve çoklu organ yetmezliği görülebilir ve yüzde 2-5 oranında ölümle sonuçlanırken, yüzde 80 oranında hastalık hafif seyretmektedir.

EN İYİ KORUNMA YOLU EL TEMİZLİĞİ

▶ YANLIŞ: Hastalıktan korunmak için maske takmanız yeterlidir.

▶ DOĞRU: Maske, kişiyi virüs kapmaktan yeterince korumaz. Sadece kişi hasta ise virüsün başkalarına bulaşmasına engel olabilir. Hele ki sağlıklı kişilerin toplumda, gündelik hayatta maske takmasına gerek yoktur. Korunmada en önemli yöntem el temizliğidir.

▶ YANLIŞ: El dezenfektanları tüm sorunu çözer.

▶ DOĞRU: Piyasadaki sözde antiseptik, dezenfektan ve mikrop öldürücülerin çoğu ‘su-sabun temizliğinden’ daha çok korumayacaktır. Su ve sabuna ulaşılamayacak durumlarda 70 derece ve üzerinde bir kolonya veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanılabilir.

▶ YANLIŞ: Burnu tuzlu suyla yıkamak, tuzlu su ya da sirkeyle gargara virüs bulaşmasını engeller.

▶ DOĞRU: Bu konuda hiçbir bilimsel veri yoktur. Hatta suyun tuz oranı yüksek olursa üst solunum yolu hücrelerine hasar verebilir. Bakterilerin solunum hücrelerine tutunmasını engelleyen mukus tabakası da hasar görebilir.

HAVALARIN ISINMASI NASIL ETKİLER?

▶YANLIŞ: Enfekte yüzeyleri sadece su ile ya da ıslak mendille silmek yeterlidir.

▶ DOĞRU: Yüzeyler belli oranlarda sulandırılmış (1:100; 1 birim çamaşır suyu, 99 birim su) çamaşır suyu ya da deterjanla temizlenmelidir. Basit deterjanlar da çamaşır suyu kadar etkilidir.

▶YANLIŞ: Havaların ısınması ile virüs ortadan kaybolacak.

▶DOĞRU: Sıcak havanın virüsü doğrudan öldürmesi gibi bir durum söz konusu değil. Ancak havaların ısınması ile insanlar kapalı ve havasız ortamlarda uzun süre vakit geçirmiyor, evler, işyerleri daha iyi havalandırılıyor ve böylelikle solunum yoluyla bulaşan virüslerin bulaşma olasılığı azalıyor. İkinci olarak da artan sıcaklık nedeniyle virüs dış ortamda daha kısa süre canlı kalabiliyor.

SOĞAN-SARIMSAK VİRÜSTEN KORUMAZ

▶YANLIŞ: Sıcak içecekler tüketmek virüsü öldürecektir.

▶ DOĞRU: Aşırı sıcak içecekler ağız-boğaz bölgesini yakıp kavurarak ‘koruyucu epitel tabakayı’ ve ‘önleyici bağışıklık salgılarını’ tahrip ettiğinden, faydadan çok zarar verebilir.

▶ YANLIŞ: Sarımsak, soğan yemek koronavirüs enfeksiyonunu önler.

▶DOĞRU: Sarımsak ve soğan, içerdikleri alisin ve kuvarsetin sayesinde antimikrobiyal özellikleri olan sağlıklı gıdalardır ama koronavirüsten koruma gibi bir faydaları bilimsel olarak ortaya koyulmamıştır.

Turşu tüketimi tansiyonu çıkarır

▶YANLIŞ: Çok turşu yemek bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıktan koruyacaktır.

▶ DOĞRU: Ev yapımı turşuların, içerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek vereceği doğrudur. Ancak aşırı turşu tüketimi aşırı tuz tüketimine de neden olacağından, vücudun sıvı elektrolit dengelerinde değişikliklere ve hipertansiyona sebep olabilir.

▶YANLIŞ: Kelle paça çorbası bağışıklık sistemi için şarttır.

▶ DOĞRU: Bağışıklık sistemini özel olarak güçlendirdiği gösterilmiş herhangi bir gıda yoktur. Bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmış 3 uygulama vardır. Bunlar dengeli beslenme, yeterli bir uyku ve düzenli fizik egzersiz şeklindedir.

Turşu tüketimi tansiyonu çıkarır

• ▶YANLIŞ: Çok turşu yemek bağışıklık sistemini güçlendirip hastalıktan koruyacaktır.
• ▶ DOĞRU: Ev yapımı turşuların, içerdikleri probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemine bir miktar destek vereceği doğrudur. Ancak aşırı turşu tüketimi aşırı tuz tüketimine de neden olacağından, vücudun sıvı elektrolit dengelerinde değişikliklere ve hipertansiyona sebep olabilir.
• ▶YANLIŞ: Kelle paça çorbası bağışıklık sistemi için şarttır.
• ▶ DOĞRU: Bağışıklık sistemini özel olarak güçlendirdiği gösterilmiş herhangi bir gıda yoktur. Bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmış 3 uygulama vardır. Bunlar dengeli beslenme, yeterli bir uyku ve düzenli fizik egzersiz şeklindedir.